बेइजिङ । जापान र अष्ट्रेलियाले संयुक्त सैन्य अभ्यास गरिरहँदा चीनले दुई देशको रक्षा सम्बन्धलाई कमोजर प्रयास गरिरहेको छ।
अष्ट्रेलियाका लागि चीनका राजदूत सियाओ क्यानले क्यानबेराले टोकियोसँगको आफ्नो सम्बन्धलाई लिएर होसियार हुनुपर्ने बताएका थिए। दोस्रो विश्वयुद्धमा जापानी सेनाले अष्ट्रेलियामा आक्रमण गरेको र फेरि पनि त्यस्तै गर्न सक्ने भन्दै दुबै मुलुकको सम्बन्धमा दरार पैदा गर्ने प्रयास गरेका हुन्।
‘यदि हामीले इतिहास बिर्स्यौं भने इतिहास आफैँलाई दोहोर्याउन सक्छ,’ क्यानबेरास्थित चिनियाँ दूतावासमा एक पत्रकार सम्मेलनमा जिओले भने, ‘दोस्रो विश्वयुद्धमा जापानले अष्ट्रेलियामा आक्रमण गर्यो, डार्विनमा बम खसाल्यो, अष्ट्रेलियालीहरूलाई मारिए र अष्ट्रेलियाली पीओडब्ल्यूहरूलाई मानवीय रूपमा अस्वीकार्य व्यवहार गरेको थियो।’
संयोगवश सियाओले पनि गलत दाबी गर्दै जापानले अष्ट्रेलियासम्बन्धी आफ्नो दोस्रो विश्वयुद्धका कार्यहरूको लागि माफी नमागेको र त्यसैले तिनीहरूलाई दोहोर्याउन सक्ने बताएका थिए।
दोस्रो विश्वयुद्धमा जापानले अष्ट्रेलियामा आक्रमण गरेन तर जापानी आक्रमण महादेशमा पुग्यो। फेब्रुअरी १९४२ देखि सेप्टेम्बर १९४३ को अन्त्यसम्म जापानले उत्तरी अष्ट्रेलियाका सैन्य सुविधाहरू र शहरहरूमा ९७ वटा हवाई हमला गरेको र ब्रूम शहरमा ९७ जनाको मृत्यु भएको थियो।
सन् १९४२ मा पनि जापानी मिजेट पनडुब्बीहरूले सिड्नी र न्यूकासलका क्षेत्रहरूमा गोलाबारी गरेको र अन्य सबहरूले अष्ट्रेलियाको पूर्वी तटमा रहेका जहाजहरूमा आक्रमण गरेको थियो। जसमा ६० जनाको जनाको मृत्यु भएको थियो।
दोस्रो विश्वयुद्धमा जापानी सेनाले कब्जामा लिएर कैद गरेका हजारौं सहयोगी सैन्य कर्मचारीहरूमध्ये अधिकांश अस्ट्रेलियालीहरू थिए। जापानले अष्ट्रेलिया सम्बन्धी आफ्नो दोस्रो विश्वयुद्धका कार्यहरूका लागि माफी मागेको थियो।
धेरै भागका लागि अष्ट्रेलियामा जिओको टिप्पणी सकारात्मक थियो र उनले बेइजिङ र क्यानबेराबीचको सम्बन्ध र व्यापारिक मुद्दाहरू सुधार हुने संकेत गरेका छन्। तर सियाओले भने कि जापानमा त्यहाँ ‘शक्तिहरू’ थिए जसको ‘चीनलाई हेर्ने तरिका, चीन र अष्ट्रेलिया बीचको सम्बन्धलाई हेर्ने एक गलत तरिका’ थियो।
अष्ट्रेलियाका लागि जापानी राजदूत सिङ्गो यामागामीले अष्ट्रेलिया र जापानले चीनको सम्बन्धमा ‘सतर्क’ रहनुपर्ने बताएका हुन्। ‘हामी सतर्क हुनुपर्छ, किनभने नीति र रणनीतिको कुरा गर्दा तिनीहरूको तर्फबाट कुनै पनि आधारभूत परिवर्तन भएको देखिँदैन,’ यामागामीले मंगलबार अष्ट्रेलियाको अखबारमा प्रकाशित एक अन्तर्वार्तामा भने।
चिनियाँ राजदूत सियाओले भने कि टिप्पणीहरूले यामागामीले राजदूतको रूपमा आफ्नो भूमिकालाई अतिक्रमण गरेको सुझाव दिएको छ। ‘चीनबाट राजदूतको रूपमा मेरो भूमिका चीन र अष्ट्रेलिया बीचको समझदारी, मित्रता र सहयोगलाई प्रवर्द्धन गर्नु हो। तेस्रो देशको आलोचना गर्दा आफूलाई क्यानबेरामा बसाउनु मेरो भूमिका होइन,’ जिओले भने।