काठमाडौं । विगत चार वर्षदेखि क्यानडाको सबैभन्दा ठूलो शहर टोरन्टोको टोरन्टो पियर्सन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा एउटा रूसी कार्गो विमान (एन्टोनोभ एन-१२४) पार्क गरिएको छ। यो विमान न त उडान गर्न सक्छ न त रूस फर्कन सक्छ, र यसको पार्किङ शुल्क पहिले नै लाखौं रुपैयाँ पुगेको छ। यो विमान दुई देशहरू बीचको कूटनीतिक विवादको एक प्रमुख उदाहरण बनेको छ।
यो भोल्गा-डेनेपर एयरलाइन्सको एन्टोनोभ एन-१२४ कार्गो विमान हो, जुन विश्वको सबैभन्दा ठूलो कार्गो विमानहरू मध्ये एक हो। यो फेब्रुअरी २७, २०२२ मा अलास्काको एन्कोरेजबाट क्यानडाको टोरन्टो आइपुगेको थियो , जसमा कोभिड-१९ द्रुत परीक्षण किटहरूको ठूलो शिपमेन्ट थियो ।
यसै समयमा रूस र युक्रेन बीच युद्ध सुरु भएको थियो, र विभिन्न देशहरूले रूस र युक्रेनमाथि विभिन्न प्रतिबन्धहरू लगाउन थाले। यो रूसी विमान पनि ती प्रतिबन्धहरूको शिकार भयो।
विमान फेब्रुअरी २७, २०२२ मा टोरन्टो आइपुग्यो र त्यही दिन क्यानडाका तत्कालीन यातायात मन्त्री ओमर अल्घाब्राले घोषणा गरे कि कुनै पनि रूसी विमानलाई क्यानाडाको हवाई क्षेत्रमा प्रवेश गर्न अनुमति दिइने छैन किनभने रूसले युक्रेनमा सैन्य आक्रमण गरेको थियो। फलस्वरूप, विमानलाई टोरन्टो विमानस्थलमा ग्राउन्डेड गरिएको थियो, जहाँ यो त्यसबेलादेखि नै छ।
क्यानाडाली सरकारले त्यसबेलादेखि “नोटिस टु एयरमेन” लागू गरेको छ, जुन एक आधिकारिक हवाई प्रतिबन्ध सूचना हो, जसमा भनिएको छ, “कुनै पनि रूसी-दर्ता, स्वामित्व वा रूसी संस्थाको स्वामित्वमा रहेको विमानलाई क्यानाडाको भूभागमाथि उडान गर्न अनुमति दिइने छैन।” त्यतिबेला, ट्रान्सपोर्ट क्यानडाका प्रवक्ता हिचाम अयूनले पुष्टि गरे – यो प्रतिबन्धले क्यानडामा फसेको एक मात्र रूसी विमान थियो।
टोरन्टो पियर्सन विमानस्थलकी प्रवक्ता केली गोसका अनुसार विमानस्थलमा सुरक्षित स्थानमा पार्क गरिएको छ। उनले विमान मानक विमानस्थल पार्किङ दरहरूको अधीनमा रहेको बताइन्। यो दर प्रति दिन १००० क्यानेडियन डलर भन्दा बढी छ । यो दर विमानस्थल सम्पत्तिमा रहुन्जेलसम्म जारी रहनेछ।
यद्यपि, गौसले भोल्गा-डिनेपर एयरलाइन्सलाई बिल पठाइएको थियो कि थिएन वा कुनै भुक्तानीको विवरण उपलब्ध छ कि छैन भनेर भन्न अस्वीकार गरिन् । कम्पनीले पनि टिप्पणी गर्न अस्वीकार गर्यो। विमान हाल “अपरेशनल नभएको तर मर्मत गरिएको” अवस्थामा छ, जसको अर्थ इन्जिन र प्रणालीहरूलाई क्षति रोक्नको लागि समय-समयमा निरीक्षण गरिन्छ।
क्यानडाले हाल यो प्रतिबन्ध हटाउने कुनै योजना बनाएको छैन। जबसम्म रूस विरुद्धको हवाई प्रतिबन्ध कायम रहन्छ, विमान क्यानाडाको भूमिमा रहनेछ। यद्यपि, स्थानीयहरूका लागि विमान अब “विमानस्थल ल्यान्डमार्क” बनेको छ, जुन प्रत्येक बित्दै जाँदा युक्रेनी युद्धको एक अव्यक्त सम्झना हो।
